Julianaplein 9
Bossche monumenten
Woonhuis aan Julianaplein
door Ed Hupkens
Het woonhuis Julianaplein 9 is onderdeel van een bouwblok met een karakteristiek gesloten gevelwand. Het werd in 1909 gebouwd en ontworpen door de architect A.J. van Kempen, in opdracht van de boekdrukker H.G. van de Veerdonk. Sinds mei 2001 staat het geregistreerd als rijksmonument. Het woonhuis Julianaplein 9 is onderdeel van een bouwblok met een karakteristiek gesloten gevelwand.Foto: Ed Hupkens. De voorgevel, rechtgesloten met onder de lijstgoot een fries met siermetselwerk, telt drie traveeën. Aan de rechterkant is een risalerende gevelpartij die afgesloten wordt door een topgevel. De gevel heeft rechtgesloten vensters, waarin zich schuiframen bevinden met bovenlicht in glas-in-lood. Op de begane grond zijn ontlastingsbogen aangebracht in de vorm van rondbogen, op de eerste verdieping zijn segmentbogen met natuurstenen aanzet- en sluitstenen. Rechts is de ingangspartij, die uit een gedetailleerde paneeldeur bestaat met zij- en bovenlicht met daarin glas-in-lood. Boven de ingang bevindt zich op de eerste verdieping een balkon met smeedijzeren hek, dat rust op natuurstenen consoles. Openslaande, beglaasde balkondeuren met glas-in-lood bovenlicht. Ter hoogte van de zolder in de topgevel is een rondboogvormig drielichtsvenster met glas-in-lood bovenlichten. De topgevel is afgedekt met een natuurstenen lijst. Boven in de topgevel is een gevelsteen met het jaartal 1909. De sober uitgevoerde achtergevel heeft links, ter plaatse van de keuken, over twee verdiepingen een uitbouw onder plat dak. Rechts hiervan is op de begane grond een serre, die in 1927 is vergroot. Boven de serre is een balkon, met een modern balkonhek. De balkondeur heeft zij- en bovenlichten. De achtergevel is voorzien van rechtgesloten vensteropeningen. Inwendig toont het woonhuis in hoofdlijnen nog de oorspronkelijke indeling. Aan de rechterkant is een portaal met tochtdeur en een gang, die uitkomt op de keuken aan de achterzijde. Links hiervan is een woonkamer en suite met schuifdeur. In de gang bevindt zich een terrazzovloer met mozaïekband en een houten steektrap met houten balustrade en rijk bewerkte, houten trappaal. In de woonkamer zijn zwart marmeren schouwen. In de serre zijn moer- en kinderbalken met gedecoreerde sleutelstukken en een daklicht met een glas-in-lood legraam. | 27 |
Stadsblad woensdag 12 december 2017 | 27
Rijksmonument
Julianaplein 9
InleidingHet woonhuis is gesitueerd aan de westelijke zijde van een belangrijke hoofdas in de laat 19de-eeuwse uitbreidingswijk Het Zand. Het pand vormt onderdeel van een bouwblok met een karakteristieke gebogen, gesloten gevelwand. Het woonhuis werd in 1909 gebouwd, in opdracht van de boekdrukker H. van de Veerdonk. Het pand, dat elementen van het Eclecticisme vertoont, werd ontworpen door architect A.J. van Kempen. In 1927 werd de serre aan de achterzijde van het woonhuis vergroot. Anno 1999 had het pand een kantoorfunctie.OmschrijvingHet tweelaags, gedeeltelijk onderkelderde woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond, met aan de achterzijde een uitbouw voor de keuken. Het huis heeft een plat dak. Aan de voorzijde een dakschild met shingles. Dakkapel met fronton. Onder het dakschild een lijstgoot. Gevels opgetrokken in baksteen met speklagen. Hardstenen plint en dorpels. De voorgevel telt drie traveeën. Rechtgesloten gevel, met onder de lijstgoot een fries met siermetselwerk. Aan de rechterzijde een risalerende gevelpartij, afgesloten door een topgevel. De gevel heeft rechtgesloten vensters, waarin schuiframen met glas-in-lood bovenlicht. Ontlastingsbogen - op de begane grond rondbogen, op de eerste verdieping segmentbogen - met natuurstenen aanzet- en sluitstenen. Rechts de ingangspartij, bestaande uit een rijk gedetailleerde paneeldeur, met zij- en bovenlicht, waarin eenvoudig glas-in-lood. Boven de ingang op de eerste verdieping een op natuurstenen consoles rustend balkon met een smeedijzeren balkonhek. Openslaande, beglaasde balkondeuren met glas-in-lood bovenlicht. Hierboven een ontlastingsboog met siermetselwerk in de boogtrommel. Ter hoogte van de zolder in de topgevel een rondboogvormig drielichtsvenster met glas-in-lood bovenlichten. Boven in de topgevel, die is afgedekt met een natuurstenen lijst, een gevelsteen met het jaartal 1909. De sober uitgevoerde achtergevel heeft links over twee verdiepingen een uitbouw onder plat, ter plaatse van de keuken. Rechts hiervan op de begane grond de serre, waarin een breed drielichtsvenster met glas-in-lood. Boven de serre een balkon, met modern balkonhek. Balkondeur met zij- en bovenlichten. De achtergevel is voorzien van rechtgesloten vensteropeningen. Inwendig toont het woonhuis in hoofdlijnen nog de oorspronkelijke indeling. Rechts een portaal met tochtdeur en een gang, uitkomend op de keuken aan de achterzijde. Links hiervan een woonkamer en suite met schuifdeur. Aan de achterzijde van de woonkamer een serre. Op de verdieping werden de twee grote slaapkamers links van de gang oorspronkelijk gescheiden door een kastenwand, deze is later verwijderd. In het interieur resteert nog een aantal authentieke elementen. Hiervan zijn onder meer van belang: in het portaal een tochtdeur met glas-in-lood en glas-in-lood boven- en zijlichten. In de gang een terrazzovloer met mozaïekband en houten steektrap met houten balustrade en rijk bewerkte houten trappaal. In de woonkamer een beglaasde schuifdeur en zwart marmeren schouwen. In de serre moer- en kinderbalken met rijk gedecoreerde sleutelstukken en een daklicht met glas-in-lood legraam.WaarderingHet woonhuis is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de bouw van luxueuze woonhuizen aan de hoofdwegen in de wijk 't Zand, de eerste Bossche stadsuitbreiding na de slechting van de vestingwallen. Het object is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het woonhuis. Het woonhuis heeft architectuurhistorische waarde vanwege de Eclectische detaillering en vanwege de plaats die het inneemt binnen het werk van de architect A.J. van Kempen, die een belangrijke rol heeft gespeeld bij de architectonische invulling van de wijk 't Zand. Het object heeft ensemblewaarde als essentieel onderdeel van de uitbreidingswijk 't Zand, die cultuurhistorisch en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het woonhuis is tot slot van belang vanwege de gaafheid van interieur en exterieur. |
Rijksdienst voor de Monumentenzorg 2004Adresboeken
Julianaplein 9
Julianaplein 9 (1909)
| 1910 | H.G. v.d. Veerdonk (fa. J. v.d. Veerdonk & Zn.) boekh. |
| 1923 | Matheus F. Aarts (algemeen procuratiehouder N.V. de Gruijter) |
| 1928 | M.F. Aarts |
| 1943 | jhr. F.E.M. de Roy van Zuidewijn (dir. brandassurantie) |
Bossche Encyclopedie |